James Franco

Nekonvencionalni glumac je svestrani umjetnik - slikar, pisac, pjesnik, glazbenik, redatelj, komičar, producent, pornograf i performer u stilu Marine Abramović!

James Franco je slučajno postao glumac, ali bilo je predodređeno da postane umjetnik. Nije ni čudo - odrastao je okružen umjetnicama! Njegova majka Betsy je pjesnikinja i urednica, baka Marjorie je spisateljica, a baka Mitzi je vlasnica slavne galerije u Clevelandu. Franco je svoju umjetničku naobrazbu započeo studirajući engleski na slavnom UCLA-u, a da bi pobijedio sramežljivost odlučio je pohađati i glumu. Igrao je glavnu ulogu u kultnoj seriji u produkciji Judda Apatowa 'Freaks and Geeks' (1999) koja je otkazana nakon prve sezone, a glumački partneri su mu bili Jason Segal i Seth Rogen. 

Francov filmski debi bila je komedija s Drew Barrymore 'Nikad se nisam poljubila', a James je nastupio u ulozi prijatelja najpopularnijeg dečka u školi. Njegova prva glavna uloga bila je u humornoj romantičnoj drami 'Whatever It Takes'(2000), a iako je film propao u kinima, Franco je mogao biti zadovoljan jer je stekao dodatno iskustvo i upoznao glumicu Marlu Sokoloff s kojom je stupio u vezu. Franco je skrenuo pozornost na sebe TV filmom 'James Dean' (2001), a da bi dobio glavnu ulogu legendarnog glumca, morao je pobijediti na audiciji s 500 kandidata. Uloga je donijela Francu Zlatni globus, a njegovim nastupom bio je oduševljen i Robert De Niro koji ga je izabrao da mu glumi sina u krimi-drami 'Grad na obali' (2002). 

Franco se zatim natjecao za ulogu Spidermana u istoimenom filmu Sama Raimija, a kada je tu ulogu osvojio Tobey Maguire, James je dobio ulogu Spidermanovog najboljeg prijatelja Harryja Osbornea, s tim da je tu ulogu reprizirao i u dva sljedeća nastavka trilogije. 2006. je glumio pilota u akcijskoj drami o Prvom svjetskom ratu 'Heroji neba', a pripremajući se za ulogu Franco je zaradio pilotsku licencu i izveo većinu vratolomija. 

2008. je obnovio suradnju s producentom Apatowom i glumcem Sethom Rogenom, te su nakon 'Freaksa and Geeksa' opet surađivali u urnebesnoj komediji 'Pineapple Express'. Franco je izveo genijalnu ulogu napušenog dilera marihuane, a ekipa se kasnije zezala kako je Franco tako obrazovan glumac da je u pauzama snimanja na setu čitao - 'Ilijadu'! Franco je nakon ove uloge stekao slavu i nominaciju za Zlatni globus, a zatim je sve iznenadio i pojavio se u sapunici 'General Hospital'. Kasnije je objasnio da je uvijek bio fasciniran procesom snimanja sapunica, pa je zato odlučio zaigrati ulogu opsesivnog multimedijskog umjetnika, sociopata i serijskog ubojice koji se u seriji zvao - Franco!

Franco je nazvao ovu ulogu dijelom 'umjetnosti performansa', pa je, inspiriran radovima Marine Abramović, 2010. održao pravi happening u Muzeju suvremene umjetnosti u Los Angelesu. Tako je lik iz sapunice Franco održao izložbu na istom mjestu na kojem je i pravi Franco, inače pasionirani slikar, održao svoju izložbu. U suradnji s redateljem Gusom Van Santom, Franco je napravio i video instalaciju s neobjavljenim snimkama iz kultnog filma 'My Own Private Idaho' koju su novinari nazvali 'meditacijama o glumačkoj vještini'.

Nekoliko puta je igrao uloge gejeva, a najpoznatiji je njegov nastup u biografskoj drami 'Milk' u kojoj se ljubio s Seanom Pennom. Penn je dobio Oscara, a Franco nagradu Independent Spirit za najbolju sporednu ulogu i nominaciju na MTV Movie Award, i to u kategoriji - najboljeg poljupca! 2010. je odigrao jednu drugu romantičnu ulogu, i to u filmu s Julijom Roberts 'Jedi moli voli'. Jedan od najvećih uspjeha karijere je uloga u '127 sati', napetoj drami koja je ekranizacija istinite priče planinara Arona Ralstona koji se našao u ekstremnoj situaciji.

Film je dobio brojne pohvale zbog inovativne režije Dannyja Boylea i briljantne uloge Franca koji je zaradio nominaciju za Oscara i - izabran je da ga vodi te iste godine, i to zajedno s Anne Hathaway. I dok su nastup Anne Hathaway neki i hvalili, Francovo vođenje Oscara je jednoglasno proglašeno katastrofom, pa je i sam priznao da 'nije imao energije' za taj događaj.

2011. okušao se u vulgarnoj komediji 'Your Highness', ali film je slabo prošao. Više uspjeha imao je sa spektaklom 'Planet majmuna: Postanak', a naročito se isplatio raskošni film 'Carstvo Velikog Oza' te se već najavljuje da će Franco glumiti i u nastavku. Glumio je i u 'Spring Breakersima', krimiću o zločestim studenticama u kojem glumi i plavokosa Ashley Benson s kojom je navodno stupio u vezu, što je nakratko demantiralo glasine o Francovom homoseksualnom opredijeljenju. Na Dan žena 2013. Franco je dobio i svoju zvijezdu na Šetalištu slavnih ('Walk of Fame').

U pauzi između svojih glumačkih nastupa Franco se vratio studiju na UCLA, te je upisao i studije režije i kreativnog pisanja. Pojavile su se optužbe da spava na predavanjima i da mu profesori poklanjaju ocjene jer je zvijezda, a Franco je priznao da baš i ne dolazi na faks, iako redovito snima studentske filmove u kojima nastupaju velike zvijezde (Kate Mara, Seth MacFarlane, Natalie Portman). Ipak, 2010. je ambiciozni pisac Franco objavio svoju prvu knjigu, zbirku kratkih priča koju je nazvao 'Palo Alto' prema svom rodnom gradu, a za magisterij je odabrao poeziju kao predmet rada te bi 2014. trebala biti objavljena i njegova prva zbirka pjesama 'Directing Herbert White'. Poezijom se Franco bavi i kao filmaš - 2010. je glumio pjesnika Allena Ginsberga u drami 'Howl', a 2011. je režirao 'The Broken Tower', dokudramu o pjesniku Hartu Craneu.

Franco je osnovao i svoju producentsku kuću koja se zove Rabbit Bandini Productions, a režirao je i spot za pjesmu grupe 'R.E.M.' zvanu 'Blue'. Okušao se i kao glazbenik te najavljuje svoj prvi glazbeni EP. U budućnosti planira režirati i igrati glavnu ulogu u adaptaciji romana 'American Tabloid' legendarnog Jamesa Ellroyja, a upravo se bavi filmskom adaptacijom djela Williama Faulknera 'Dok ležah na samrti'. Ostvario mu se i san da glumi na Broadwayu, te bi Franco trebao glumiti u adaptaciji slavnog djela Johna Steinbecka 'O miševima i ljudima'.

U zadnje vrijeme snima i dosta nezavisnih filmova povezanih sa seksom i pornografijom. Glumio je u filmovima o životu pornoglumica 'About Cherry' i 'Lovelace', producirao dokumentarac o svijetu sado-mazo pornića pod naslovom 'Kink', a režirao je i nastupio u igrano-dokumentarnom 'Interior. Leather Bar' u kojem Franco i suredatelj Travis Mathews žele ponovno snimiti S/M gay scene koje su izbačene iz kontroverznog trilera Williama Friedkina 'Cruising'. Nekoliko časopisa je Franca proglasilo seks-simbolom, a Franco priznaje da je u mladosti zbog sramežljivosti propustio kod cura iskoristiti svoj simpatični izgled. Ipak, priznao je da je s 19 snimio svoj prvi film - kućni pornić s kojim kasnije nije bio zadovoljan. Što reći - mnoge obožavateljice bi rado pogledale taj performans!

Siniša Paić, 15.03.2013.